Kimyasal Riskler – PFAS (Per- ve Polifloroalkil Maddeler)

PFAS (Per- ve Polifloroalkil maddeler) Nedir?

PFAS (Per- ve Polifloroalkil maddeler), çok farklı özelliklere sahip çok büyük bir madde ailesine verilen terimdir. Birçok farklı endüstri tarafından farklı amaçlar için kullanılan 4.700’den fazla bireysel PFAS kimyasalı olduğu tahmin edilmektedir. Grup içinde çok fazla kimyasal olduğu için hepsinin çok farklı çevresel özellikleri vardır.

PFAS Neden Bir Endişe Kaynağıdır?

PFAS, insanlarda, hayvanlarda ve çevrede biriken kalıcı kimyasallardır veya bunlara indirgenir. Bu, insanların maruz kaldığı toplam kimyasal yüküne katkıda bulunur (Evans ve diğerleri, 2016) ve sağlık üzerindeki etki riskini artırır. Nispeten az sayıda iyi çalışılmış PFAS’ın çoğu, özellikle çocukların gelişimi için orta ila yüksek derecede toksik olarak kabul edilir.

Per- ve polifloroalkil maddeler (PFAS’lar), toplumda kullanılan binlerce sentetik kimyasaldan oluşan büyük bir sınıftır. Bununla birlikte, çevresel kirleticiler olarak giderek daha fazla tespit edilmekte ve bazıları insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerle ilişkilendirilmektedir. Hepsi, organik kimyadaki en güçlü kimyasal bağlardan biri olan karbon-flor bağları içerir. Bu, kullanıldıklarında ve ayrıca çevrede bozulmaya karşı direnç gösterdikleri anlamına gelir. Çoğu PFAS, salınım kaynağından uzun mesafeleri kapsayan ortamlarda kolayca taşınır.

PFAS’ların sıklıkla yeraltı sularını, yüzey sularını ve toprağı kirlettiği gözlemlenmiştir. Kirlenmiş alanların temizlenmesi teknik olarak zor ve maliyetlidir. Salınımlar devam ederse, çevrede, içme suyunda ve yiyeceklerde birikmeye devam edeceklerdir.

Süreç Nasıl İlerleyecektir?

Danimarka, Almanya, Hollanda, Norveç ve İsveç’in ulusal makamları, Avrupa Birliği’nin (AB) kimyasallar yönetmeliği olan REACH kapsamında per- ve polifloroalkil maddelerin (PFAS’lar) kısıtlanması için ECHA’ya bir teklif sunmuşlardır. ECHA, AB tarihindeki en kapsamlı tekliflerden biri olan ayrıntılı teklif, 7 Şubat 2023 tarihinde yayınlanacaktır. Akabinde, ECHA’ nın Risk Değerlendirmesi (RAC) ve Sosyo-Ekonomik Analiz (SEAC) bilimsel komiteleri, Mart 2023’teki toplantılarında önerilen kısıtlamanın REACH’ in yasal gerekliliklerini karşılayıp karşılamadığını kontrol edecekler. Altı aylık bir istişarenin 22 Mart 2023’te başlaması planlanmaktadır. Kısıtlama sürecini açıklamak ve istişareye katılmak isteyenlere yardımcı olmak için 5 Nisan 2023’te bir çevrimiçi bilgilendirme oturumu düzenlenecektir.

RAC ve SEAC’ın görüşleri, REACH’e uygun olarak, normalde bilimsel değerlendirmenin başlamasından itibaren 12 ay içinde hazır olur. Ancak, teklifin karmaşıklığı ve istişareden beklenen bilgilerin kapsamı göz önüne alındığında, komitelerin görüşlerini nihai hale getirmek için daha fazla zamana ihtiyacı olabilir.

Görüşler kabul edildikten sonra, Avrupa Komisyonu’na gönderilir ve komisyon, AB Üye Devletleri ile birlikte olası bir kısıtlamaya karar verecektir.

17 Ocak 2023 tarihinde Aday Listesine eklenen hammaddelere link yardımı ile ulaşabilirsiniz.

https://echa.europa.eu/-/echa-adds-nine-hazardous-chemicals-to-candidate-list